Drinkwaterproductielocatie BrabantWater in Lith

Brabant Water is de drinkwaterleverancier voor de provincie Noord-Brabant en beheert een uitgebreid netwerk van winvelden, productielocaties en distributiesystemen. De nieuwe drinkwaterproductielocatie in Lith vormt onderdeel van hun portefeuille: een technisch hoogwaardig waterproductiebedrijf in een open agrarisch landschap, waar het maatschappelijke belang van schoon drinkwater en respect voor de omgeving centraal staan.

Brabant Water schreef een tender uit voor de nieuwbouw van WPB Lith – Actiefkoolfiltratie en Winning (AKW): een nieuw filtergebouw.

De vraag was helder, maar ambitieus:

• Integreer een technisch hoogwaardig, licht industrieel gebouw in een open agrarisch decor.
• Zorg voor landschappelijke inpassing, duurzaamheid, circulariteit en natuurinclusief bouwen.
• Sluit aan bij de bestaande architectuurtaal van Brabant Water én voeg kwaliteit toe aan hun portfolio.

De opgave ging nadrukkelijk verder dan alleen techniek: het gebouw moest een ruimtelijk en esthetisch statement worden dat past bij het gebied, het bestaande waterproductiebedrijf én de lange termijn visie van Brabant Water op duurzaamheid.

Voor Volantis sluit deze vraag naadloos aan op onze visie op een toekomstbestendige leefomgeving: infrastructuur die niet alleen functioneert, maar ook CO₂-reductie, circulariteit en biodiversiteit versterkt, en de relatie tussen mens, techniek en natuur zichtbaar en voelbaar maakt.

Volantis Architects heeft de tender gewonnen met een ontwerp dat industrie, erfgoed en natuur met elkaar verbindt. Samen met Stevacon (bouwteampartner) en in samenwerking met o.a. Geonius voor de ecologie, ontwikkelden we een integraal ontwerpconcept.

Het gebouw balanceert tussen de industriële uitstraling die past bij BrabantWater, de herkenbare typologie van de langgevelboerderij, en een circulair, natuurinclusief ontwerp.

Belangrijke ontwerpkeuzes:

• Een langgerekte hoofdvorm geïnspireerd op het boerenerf: ingetogen, leesbaar en logisch georiënteerd in het landschap.
• Een rietkap als eigentijdse verwijzing naar de boerderij, strak vormgegeven in een industriële vormentaal.
• Gevels waarin beton, hout, riet en metselwerk in balans zijn met de bestaande bebouwing op het terrein.
• Grote volumes worden opgebroken door ritme en detaillering, zodat het gebouw ondanks zijn schaal menselijk en benaderbaar blijft.

De natuurinclusieve aanpak is gelaagd en vormt een integraal onderdeel van het gebouw. Rondom het maaiveld creëren we een kruidenrijk grasland met inheemse soorten, dat insecten, amfibieën en kleine zoogdieren aantrekt. Dood hout en zandige plekken bieden ruimte aan solitaire bijen en overwinterende insecten.

Langs de gevel worden insectenstenen en winterplekken voor vlinders geïntegreerd, terwijl struweel tegen de gevel zorgt voor dekking en foerageerplekken voor zangvogels. Hoger in de gevel, richting de dakrand, nemen we nestplaatsen op voor soorten als steenuil, huismus, ringmus, zwarte roodstaart en witte kwikstaart. Technische elementen zoals roosters en pijpen worden bewust ontworpen als nestkastjes, zodat zij een ecologische functie krijgen. Ook voor vleermuizen worden verblijfplaatsen ingepast, slim weggewerkt achter rietpakketten en betimmering.

Op het dak komt een biodivers natuurdak met ruimte voor dakbroeders zoals de scholekster. Hier gaan vegetatie en zonnepanelen hand in hand, waardoor energieopwekking wordt gecombineerd met ecologische meerwaarde. Het resultaat is een filtergebouw dat functioneert als onderdeel van een groter ecosysteem: een technisch hart dat tegelijk rust-, voedsel- en nestplek biedt voor trekvogels en lokale soorten.

Met deze integrale benadering heeft Volantis Architects de tender voor WPB Lith – Actiefkoolfiltratie en Winning gewonnen. Voor Brabant Water betekent dit:

• Een filtergebouw en winputtenschakelgebouw die technisch robuust, veilig en onderhoudsvriendelijk zijn,
• Een architectuur die complimentair is aan de bestaande gebouwen en tegelijkertijd een eigentijdse toevoeging vormt aan hun portfolio,
• Een ontwerp dat aantoonbaar inzet op circulaire materiaalkeuzes, CO₂-reductie en losmaakbaarheid,
• Een productielocatie die de biodiversiteit verhoogt en de ecologische verbindingen in het gebied versterkt, met trekvogels als belangrijke referentie

Voor Volantis is dit project een concreet voorbeeld van onze visie op een betere wereld door slimme, zorgvuldige architectuur: